فونت دفتر بازسازی شده‌ٔ یک نمونه حروف قدیمی فراموش شده است. پس از ظهور نشر رومیزی بعضی حروف چاپی پر کاربرد به فونت کامپیوتری تبدیل شدند اما حروفی که در ادامه خواهید دید از آن دسته نبوده و به تازگی توسط استودیو دفتر از روی نمونه‌های چاپی قدیمی بازسازی و به فونت تبدیل شده است.
برای ایجاد حس و حال کهنه و نوستالژیک، فونت دفتر دارای کمی خوردگی، بی نظمی در اتصال حروف و عدم تناسبات عمدی است. بنابراین اگرچه این حروف در زمان خود ویژه اعلان‌های رسمی بوده است اما اکنون یک فونت نمایشی محسوب می‌شود و بیشتر مناسب آثار گرافیکی با حال و هوای قدیمی (نوستالژیک) است.
حروفِ تازه‌ی کهنه!
طراحان گرافیک، طراحان فضای مجازی و وبسایت، ناشران، مطبوعات، طراحان صحنه، هنرمندان و همه‌ی آن‌ها که به نوعی با فونت‌های فارسی سروکار دارند، همواره با کمبودِ حروفی با حال وهوای قدیمی، برای ساخت فضاهای نوستالژیک مواجه هستند.به‌همین دلیل، هر وقت پای اِلقایِ حسّی قدیمی به کمک یک فونت به میان می‌آید، یا باید بی‌خیالش بشویم یا با دستکاریِ نمونه‌های موجود، عجالتاً کارمان را راه بیندازیم!
برش‌هایی از چند روزنامه/ دهه 30 شمسی
یک قرن سابقه!
قدمت این فونت که امروز؛ با نام «دفتر» نام‌گذاری شده است؛ به روزنامه‌ها، آگهی‌ها و کتاب‌هایی برمی‌گردد که حدود یک قرن پیش به شیوه‌ی «چاپ سُربی» منتشر می‌شدند. اوج استفاده از این حروف در اوایل دوران پهلوی اوّل بوده و هویت طرّاح احتمالی آن نامشخص است.
باخروج حروف سُربی از گردونۀ تولید، این فونت نیز رفته‌رفته به محاق فراموشی رفت.
یک اعلان دولتی و یک آگهی آموزشگاه / حدود 70 سال پیش
برش‌هایی از چند روزنامه و کتاب / دهه‌های 30 و 40 شمسی
حفظ اصالت و هویت!
در طی مراحل بازسازی، به تغییر شکلی (دفرماسیون) که پروسه‌ی چاپ سـربی با گذر زمان در ریخت حروف به وجـود می‌آورد وفادار بودیم. شکل حروف و اتصالات تناسب دقیقی با هم ندارند، بعـضی به‌صورت صحیح بر روی خط کرسی قرار ندارند و تناسب و اندازه‌ی حروفِ همسان لزوماً شبیه به یکدیگر نیست. در محیط و سطح حروف بافت‌ها و خوردگی‌هایی مشاهده می‌شود که تلاش کردیم همه را حفظ کنیم. همچنین در نسخه نهایی، کاراکترهای اول، وسط، آخر و تنهای حروف، هر کدام شکل و بافتِ مختص به خود را دارند و اینطور نیست که مثلاً خانواده حروف «ص» و «ض» تنها با اضافه کردن یک نقطه ساخته شده باشند.
فرآیند بازآفرینی و بازسازی تایپ‌فیس دفتر
وفاداری به منابع اصلی در جهت حفظ شباهت
بزرگ و کوچک/ ریز و درشت!
فونت دفتر با حفظ اصالت تصویری و پایبندی به منابع اصلی، به کمک اصلاحات و اضافه کردن امکانات جدید، نیازهای گوناگون شما را در فضای طراحی گرافیک، طراحی وب، فضای مجازی، طراحی تبلیغاتی، مطبوعاتی، کتاب‌آرایی، طراحی هنری و… برآورده می کند. اگر چه بیشترین کاربردِ فونت دفتر در اندازه‌های بزرگ است، اما این فونت در حد فاصل اندازه‌های ریز تا ترکیبات درشت، همچنان زیبایی، خاص‌بودن، خوانایی و وقار خود را حفظ می‌کند.
ترکیبات اختیاری، حروف جایگزین/ Discretionary Ligatures
برای فونت دفتر، تعدادی ترکیب پیش‌بینی شده است که امکانی است برای ایجاد شکل‌های متفاوت، جدید و زیبایی در حروف و کلمات. شما می‌توانید این ترکیبات اختیاری را به صورت دستی فعال و استفاده کنید.
دفتر عربی!
با پیش‌بینی اِعراب‌ها و برخی ترکیبات خاص، فونت دفتر می تواند از متن‌های به زبان عربی پشتیبانی کند.
اعداد/ علائم/ حروف کردی
هم‌خانواده‌ی انگلیسی برای دفتر
فونت انگلیسی که برای همنشینی با «دفتر» انتخاب شده است، پس از ایجاد خوردگی، بافت و تغییراتی در ترکیب، بیشترین شباهت را به هم‌خانواده‌ی فارسی‌اش پیدا کرده تا در متون دوزبانه این جنس و شخصیت حروف متناسب و یکدست به نظر بیایند.
علائم و اَشکالِ کمکی / Symbols
در فرآیند تایپ کردن، با استفاده از علائمی که در جدول حروفِ فونت دفتر قرار داده شده ، می‌توانید به جذابیت طراحی اضافه کنید.
این علائم را از پنجره Glyphs به صورت دستی به نوشته ها اضافه کنید.
فونت دفتر؛ سال 1396 در استودیو دفتر و زیر نظر مجید کاشانی بازسازی، اصلاح و اجرا شد. تعداد زیادی روزنامه، کتاب، مجله و آگهی‌های قدیمی، منابعی بودند که برای استخراج حروف و ترکیبات مورد استفاده قرار گرفتند. این فونت اولین بار برای مدتی محدود در سایت «اهدای عضو ایرانیان» عرضه شد و همه عواید مالی آن صرف درمان بیماران نیازمند پیوند عضو شد. سرانجام پس از وقفه‌ای حدودا سه ساله، آبان ۱۴۰۰، در وبسایت «فونتیران» عرضه می‌شود.
همکاران استودیو دفتر در این پروژه:
مدیر هنری: مجید کاشانی
همکاران: ملیکا حسینی، معراج قنبری
با قدردانی از همراهی: دامون خانجانزاده، محمدرضا عبدالعلی
و سپاس ویژه از: امیر مصباحی، مسلم ابراهیمی و انجمن اهدای عضو ایرانیان.
